Kwartalnik Homo Dei nr 4/2023 (349)

Spis treści
Słowo wstępne
Spis treści

Artykuły i wywiady
Ks. Przemysław Artemiuk
Jaki powinien być przyszły papież? Sugestie George’a Weigla
Pytanie wyrażone w tytule artykułu może się wydawać trochę nietaktowne, skoro aktualny papież wciąż jeszcze żyje, ale cóż – nic nie jest wieczne… Kwesta ta jest zaś szczególnie ważna, gdyż w obliczu ciężkiego kryzysu Kościoła zachodniego osobista rola przyszłego papieża (czy również instytucjonalna,  to już inna sprawa) z pewnością będzie ogromna. Autor artykułu patrzy na tę kwestię oczami George’a Weigla, pisarza religijnego niewątpliwie wybitnego i obdarzonego głębokim zmysłem wiary.

Zbigniew Suchecki OFM
Stare i nowe prawo karne w Kościele
Prawo karne w Kościele to rzecz delikatna – nie brakuje nawet takich, którzy uważają, że w świętej wspólnocie uczniów Chrystusa nie ma w ogóle miejsca dla czegoś takiego… Tym więcej kontrowersji co do kształtu takiego prawa, o ile jednak miałoby istnieć. Artykuł ukazuje prace nad sformułowaniem tego prawa począwszy od Soboru Watykańskiego II aż do jego promulgacji w nowym KPK w 1983 r., nie pomijając rzeczy najistotniejszej: tego, że nowe (w porównaniu z KPK z 1917 r.) prawo karne musiało być wyrazem nowego rozumienia Kościoła i jego zadań.

Jan Strumiłowski Ocist.
Przemieniajcie sposób swego myślenia. Kościół a współczesny świat
„Kościół a świat” to odwieczny temat teologii, ale szczególnie ważny stał się on po Soborze Watykańskim II. A jeszcze ważniejszy jest teraz, 60 lat po soborze. I jeszcze trudniejszy, gdyż w międzyczasie sytuacja zmieniła się znacznie. Znacznie i – niestety – jak dowodzi Autor artykułu, z niekorzyścią dla wzajemnych stosunków Kościoła i świata (Autor ma na myśli zwłaszcza świat zachodni). Innymi słowy, posoborowy optymizm w tej kwestii wymaga dziś rewizji.

Edmund Kowalski CSsR
Odpowiedzialność moralna
Kiedy i w jakim stopniu człowiek odpowiada moralnie za swoje działania? To jedno z najważniejszych pytań etyki i teologii moralnej; pytanie podstawowej
wagi także dla praktyki ludzkiego życia, w tym dla sprawowania sakramentu pojednania. Odpowiadając (w skrócie) na to pytanie, Autor uwzględnia też szerszy kontekst tej problematyki, w tym kwestię uczuć – temat ważny praktycznie dla wielu ludzi.

Ks. Mariusz Szypa
Wobec listu papieża Franciszka Traditionis custodes
List apostolski Traditonis custodes papieża Franciszka wywołał duże i przeciwstawne emocje: z jednej strony rozgoryczenie zwolenników starego rytu mszalnego, z drugiej strony zadowolenie jego przeciwników. Aby nieco te emocje ostudzić i „wypośrodkować”, Autor artykułu przedstawia motywacje papieża, apelując o ich zrozumienie, nawet gdy ich nie podzielamy.

Ks. Artur Kasprzak
„Peryferie świata” i „peryferie Kościoła” w myśli papieża Franciszka
Pojęcie „peryferie” (w różnych złożeniach słownych) pojawia się w nauczaniu papieża Franciszka wiele razy. Jak zwykle, papież nie definiuje go precyzyjnie,
dlatego jego znaczenie trzeba odczytywać z kontekstów, w których ono występuje. Autor artykułu analizuje te konteksty i ukazuje wielorakość sensów tego pojęcia wraz z jego znaczeniem zarówno dla teologii, jak i – bardziej jeszcze – dla praktyki duszpasterskiej.

Izabela Stokłosa OSsR
Serce Jezusowe – klucz w duchowości bł. Marii Celeste Crostarosy
W kolejnym swym artykule Autorka przybliża czytelnikom postać bł. Celesty Crostarosy – tu ukazuje jej duchowość jako skoncentrowaną na sercu Jezusowym, a więc w nawiązaniu do objawień Małgorzaty Marii Alacoque. Wprawdzie w owym czasie nie było to nic niezwykłego, ale i tu Crostarosa stworzyła swój własny, charakterystyczny tylko dla niej rys.

Kościół na antenie
Rozmowa z Michałem Leganem OSPPE, dyrektorem programów religijnych Telewizji Polskiej
Jak wiadomo, życie Kościoła jest obecne także w telewizji publicznej – obecnie m.in. dzięki pracy Redakcji Programów Katolickich. W prezentowanym wywiadzie jej kierownik przedstawia tę pracę na wielu płaszczyznach, jej specyfikę i problemy, założenia i plany redakcji, jej osiągnięcia. Wprawdzie dziś telewizja jest wypierana przez internet, ale mimo to sądzimy, że ten tekst może być dla wielu interesujący.

Młodzieży trzeba dać wybór i cierpliwie czekać
Rozmowa z ks. Tomaszem Koprianiukiem, dyrektorem Krajowego Biura Organizacji ŚDM
Światowe Dni Młodzieży to dla Kościoła zawsze wydarzenie wielkiej wagi, i zawsze jest ono przedmiotem uważnej refl eksji. Oczywiście najwięcej na jego temat mają do powiedzenia ci, którzy w nim uczestniczyli. My o refl eksję na temat spotkania w Lizbonie i – szerzej – współczesnej młodzieży oraz jej religijności poprosiliśmy ks. Tomasza Koprianiuka, nie tylko uczestnika tego spotkania, ale i dyrektora Krajowego Biura Organizacji ŚDM.

Zagadnienia duszpasterskie
W nurcie nauczania współczesnego Kościoła
Mariusz Placek OCarm
Krótka prezentacja wybranych dokumentów Magisterium i wypowiedzi papieża od 30 kwietnia do 30 czerwca 2023 roku

W trosce o kapłańską dojrzałość
† Kazimierz Fryzeł CSsR
Niektóre problemy dotyczące sumień formowanych do życia konsekrowanego i kapłaństwa

W odpowiedzi na pytania duszpasterzy
Ks. Jan Konarski
Eutanazja a pogrzeb katolicki

Inicjatywy duszpasterskie
Fundacja Towarzyszenia Rodzinie, czyli fundacja, która daje siłę
Rozmowa z ks. Pawłem Gałuszką i p. Elżbietą Wronką

Kino z duszą
Marek Kotyński
A jednak istnieją

Oczami świeckich
Ambona polityczna
Bogumił Łoziński
Jak nie zmarnować głosu

Areopag
Tomasz Rowiński
Czy powinniśmy liczyć na szybki koniec wojny na Ukrainie?

Pomoce homiletyczne
Myśli do homilii na niedziele i święta (styczeń – marzec 2024 roku)
Ks. Wojciech Jaźniewicz, ks. Wojciech Koladyński, Łukasz Listopad CSsR, ks. Jerzy Swędrowski, ks. Wojciech Zyzak

Recenzje i informacje
• Celibat. Ujęcie interdyscyplinarne (rec. Edmund Kowalski CSsR)
• Janusz Mariański, Scenariusze przemian religijności i Kościoła katolickiego
w społeczeństwie polskim. Studium diagnostyczno-prognostyczne  (rec. ks. Cyprian Rogowski)
• Inne opowiadania. O Wspólnocie Niepokalanej i księdzu Blachnickim (rec. Marek Marczewski)
• Elżbieta Orzechowska, Godów. Dzieje radomskiej dzielnicy (rec. ks. Zygmunt Zieliński)
• Andrzej Derdziuk OFMCap, Ksiądz infułat Jan Pęzioł 1931–2021 (rec. ks. Edward Walewander)
• Bogusław Jasiński, Diabeł, marne życie i wiatr Apokalipsy  (rec. Janusz Serafi n CSsR)

Informacja o wybranych publikacjach książkowych
oprac. Janusz Serafi n CSsR

Editorial and Table of contents

Spis treści rocznika 2023