Tadeusz Dziechciowski, Dziennik z internowania: Goleniów - Wierzchowo Pomorskie - Strzebielinek (1981-1982)

Dziennik Tadeusza Dziechciowskiego w wyj ątkowym stopniu za-sługuje na publikację. Po pierwsze, zawiera on ogromną ilość informacji dotyczących wszelkich aspektów życia internowanych - warunków co-dziennego bytowania, walki o polepszenie tych warunków i zliberalizowa-nie regulaminu, akcji protestacyjnych organizowanych w obozach, sposobu spędzania wolnego czasu, wykładów i akcji samokształceniowych, praktyk religijnych, kontaktów ze światem zewnętrznym i in. Po drugie, wnosi bar- dzo wiele faktów do obrazu stosunków międzyludzkich panujących w ośrod-kach internowania. W opracowaniach historiograficznych są one cząsto przedstawiane w sposób uproszczony i schematyczny. Tymczasem były one w istocie bardzo ztożone. Dochodzito do rozlicznych konfliktów i sporów. Do- tyczyty one nie tylko spraw prozaicznych, ale także kwestii bardzo istotnych, np. stosunku do proponowanej możliwości emigracji lub podpisywania tzw. deklaracji lojalności. Spierano się także o ocenę dziatalności „Solidarności" w poprzednich miesiącach. Po trzecie, bardzo interesujące są komentarze Dziechciowskiego dotyczące wydarzeń politycznych dziejących się w Pol- sce. To spojrzenie „zza krat" wydaje się być szczególnie trzeźwe i rozważne. Po czwarte, dziennik zawiera też warstwę osobistą. Autor w wielu miej- scach wraca do problemu toczącej się rozprawy rozwodowej z żoną. Czę-sto też pisze o swojej nowej partnerce życiowej - Matgorzacie. Zawarte w dzienniku wątki osobiste dodają mu psychologicznej gtąbi i ludzkiego wy- miaru. Dziechciowski przeżywa nie tylko dramat niszczenia „Solidarności" i niewolenia Polski, ale także swoje osobiste rozterki [...].

Fragment recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Polaka