Teofil Lenartowicz, Julia Jabłonowska. Korespondencja

Józef Fert (ur. 1945), absolwent polonistyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1969, seminarium prof. Czesława Zgorzelskiego), doktorat (1978, promotor prof. Maria Grzędzielska), habilitacja (1993, KUL). Po studiach pracował jako nauczyciel polonista i wychowawca w Liceum Ogólnokształcącym we Włodawie. Od 1983 r. sekretarz redakcji czasopisma "Studia Norwidiana" oraz członek redakcji wydania dzieł wszystkich Cypriana Norwida. Od 1989 r. związany z Międzywydziałowym Zakładem Badań nad Twórczością Cypriana Norwida KUL, od 1993 r. nauczyciel akademicki tej uczelni. Od 1995 r. kierownik nowo utworzonej Katedry Tekstologii i Edytorstwa.

Proponuję lekturę nieznanych dziewiętnastowiecznych listów Teofila Lenartowicza (1822-1893), jednego z najpopularniejszych w swoim czasie poety, do Julii Jabłonowskiej (1826-1902), prawie zupełnie nieznanej polskiej paryżanki, a właściwie - obywatelki Europy, która wyjechawszy w połowie XIX w. ze swych stron rodzinnych, tj. majątku ziemskiego w okolicach Lubartowa, nigdy już do Polski nie wróciła, aczkolwiek zobowiązała spadkobierców (wykonawcą jej testamentu był Tadeusz Rojowski) do pochówku w podlubelskiej Bystrzycy; tu też znajduje się jej grób. Korespondencja ta, prowadzona w latach 1881-1893, przyniosła najobfitszy plon listów Lenartowicza do jednego adresata (ponad dwieście). Lenartowicz słał swe listy do Jabłonowskiej w zasadzie z jednego miejsca, tj. z Florencji, adresatka pędząc nader ruchliwy żywot, przemieszczała się swobodnie po całej Europie. Mimo to listy samotnika znad Arno prawie zawsze znajdowały adresatkę, gorszy los spotkał listy Jabłonowskiej do Lenartowicza: zostało ich zaledwie kilkanascie, a moglibyśmy liczyć na ponad sto! Co się z nimi stało Albo uległy zniszczeniu po śmierci Lenartowicza, albo tkwią do dziś wśród jakichś nierozpoznanych archiwaliów.