Bitwa nad Berezyną 1812. Wielka ucieczka Napoleona

Zimą 1812 r. Armia Napoleona wycofała się z Moskwy w przerażających warunkach, ścigana przez trzy odrębne armie rosyjskie, a jej szanse na przetrwanie najwyraźniej były zerowe. Pod koniec listopada Napoleon dotarł nad brzeg rzeki Berezyna ostatniej naturalnej przeszkody między jego armią a bezpieczną polską granicą. Nie zastał jednak rzeki zamarzniętej na tyle mocno, by mogli przez nią przejść ludzie; niestabilna odwilż zamieniła Berezynę w lodowaty potok. Ponieważ wcześniej nakazał spalenie swojego sprzętu pontonowego, Napoleon był już i tak w wystarczająco kłopotliwym położeniu: ale ze względu na to, że armia admirała Cziczagowa trzymała przeciwległy brzeg, a siły Kutuzowa i Wittgensteina szybko się zbliżały, jego sytuacja stała się wręcz krytyczna. Tylko cud mógł go uratować...
W porywającej relacji Aleksander Mikaberidze opisuje, jak Napoleon podźwignął się z otchłani rozpaczy i wzniósł na wyżyny swoich zdolności, aby osiągnąć ten cud. Opierając się na współczesnych źródłach listach, pamiętnikach, wspomnieniach odtwarza jedną z największych ucieczek w historii wojskowości, opowieść, którą wcześniej często przekazywano we fragmentach w ogólnych książkach o dziejach kampanii rosyjskiej, ale nigdy dotąd w pełni nie zbadano. Dr Aleksander Mikaberidze jest adiunktem (assistant professor) wykładającym historię na Uniwersytecie Stanowym Luizjany (Shreveport). Uczył historii Europy na uniwersytetach stanowych Missisipi i Florydy oraz prowadził wykłady na temat wojen napoleońskich dla US Naval War College. Opublikował wiele artykułów i książek, w tym Bitwa pod Borodino 1812. Napoleon w walce z Kutuzowem, The Russian Officer Corps of the Revolutionary and Napoleonic Wars, Czar s General: Memoirs of the Napoleonic Wars by General Aleksey Ermolov i dwutomowe wydanie pracy Michajłowskiego-Danilewskiego Russo-Turkish War of 1806-1812, Lion of the Russian Army: The Life and Career of General Peter Bagration.