Biuletyn IPN nr 172 (3) / 2020

Mówimy Żołnierze Wyklęci, Żołnierze Niezłomni – często zapominamy, że pierwsze oddziały partyzanckie walczące z komunistami składały się z ludzi, którzy albo nie złożyli nigdy broni, albo też chwycili za nią ponownie po to, by na przykład odbić swoich kolegów z więzień czy aresztów. Marcowy numer „Biuletynu IPN” tradycyjnie już poświęcamy tym, którzy pozostali wierni złożonej przysiędze i widząc jak Polska popada z jednej niewoli w drugą, nie pozostali bierni, walczyli do końca. Ukazujemy kontynuację pierwszej i drugiej konspiracji.

Jeden z najwybitniejszych Niezłomnych – Franciszek Niepokólczycki – od września 1939 r., przez konspirację okresu okupacji, Powstanie Warszawskie, aż po Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” (po powrocie z oflagu) – prowadził wciąż tę samą walkę o niepodległość Polski. Nie ugiął się w śledztwie ani w więzieniu. Do końca życia podążał – jak miał sam powiedzieć – drogą „honoru Polaka prawdziwego”.

Drugim tematem marcowego numeru jest sytuacja Żydów pod okupacją niemiecką. Opisujemy zmiany niemieckiego prawodawstwa dotyczącego Żydów w pierwszych latach wojny. Podajemy przykłady ratowania Żydów przez Polaków. Przypominamy też o tym, że Polskie Państwo Podziemne, działając w warunkach okupacji, z całą surowością karało przestępstwa szmalcowników.

Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy płytę DVD z filmem Mała Moskwa kontra Mały Londyn” (50 min.) w reżyserii Sławomira Koehlera. Historia mało znanej komunistycznej zbrodni dokonanej w kwietniu 1944 roku w wąwozie Puziowe Doły, powiat kraśnicki na Lubelszczyźnie. Komunistyczne ugrupowania spod znaku AL i GL, głównie z tak zwanej Małej Moskwy, brutalnie zamordowały 13 osób z NSZ, AK i innych antykomunistycznych ugrupowań, zamieszkałych w kilku wioskach, zwanych Małym Londynem. Konsekwencje tej zbrodni i dawnych podziałów trwają do dziś. Film otrzymał Nagrodę im. Janusza Krupskiego na Festiwalu NNW 2019.