Cud w Sewilli. Sewilskie malarstwo siedemnastego wieku

Barwna panorama wybitnych dzieł barokowego malarstwa w Sewilli!

Ponad 300 kolorowych ilustracji!

Reprodukcje dzieł należących do kanonu sztuki europejskiej!

Quien no ha visto Sevilla No ha visto maravilla

Stare przysłowie mówi, że kto nie widział Sewilli, nie widział cudu. Tym, co jest „najcudowniejsze” w tym niezwykłym mieście, pozostaje bez wątpienia siedemnastowieczne malarstwo, dziś po części rozproszone w kolekcjach niemal na całym świecie, od dalekiej Australii aż po Amerykę Łacińską. Po szeregu przeciętnych szesnastowiecznych artystów, tworzących w całej Hiszpanii w kanonach wyznaczonych przez sztukę włoską, właśnie w Sewilli w siedemnastym stuleciu odrodziło się znakomite, nowatorskie malarstwo. Wiązało się to z pewnością z trwającą wciąż prosperitą ekonomiczną w stolicy Andaluzji, najważniejszym porcie Hiszpanii, nadzorującym cały handel z Ameryką. Utrwalone struktury społeczne potencjalnej klienteli, z dominująca rolą Kościoła katolickiego, zainteresowane były licznymi dziełami wykonywanymi przez artystów pracujących w mieście nad Gwadalkiwirem. Byli wśród nich zarówno Włosi, jak i Flamandowie, jednak z czasem dominującą nacją stali się Hiszpanie i to głównie urodzeni w Andaluzji. Wiek XVII wydał na świat nieproporcjonalną wręcz liczbę wybitnych malarzy, jakich nie było w Sewilli ani we wcześniejszych, ani w późniejszych stuleciach. Artyści tej miary co Diego Velázquez, Francisco de Zurbarán, Alonso Cano, Francisco de Herrera Mł., Juan de Valdés Leal czy Bartolomé Esteban Murillo należą do największych wirtuozów pędzla w dziejach sztuki powszechnej, którzy wycisnęli znaczące znamię na dziejach kultury, zresztą nie tylko hiszpańskiej.

Fragment Wstępu

Napisana w języku polskim książka Andrzeja Witko, poświęcona sewilskiemu malarstwu XVII stulecia, to jedna z najważniejszych pozycji dotyczących kultury hiszpańskiej, jaka powstała w ostatnich dekadach. Dzięki tej interesującej publikacji dwa kraje, Polska i Hiszpania, łamiąc geograficzny dystans, zbliżają się duchowo, co sprawia, że historia Sewilli staje się znana poza naszymi granicami. Sprzyjające warunki finansowe, w jakich znalazła się siedemnastowieczna Sewilla, pełniąca funkcję ważnego portu w handlu między Europą i Ameryką, sprawiły, że w dzieła architektury, rzeźby, ale nade wszystko malarstwa poczęto inwestować ogromne sumy. Fakt ten stał się przyczyną zjawisk społecznych i religijnych, o których przejrzyście i ze swadą opowiada w swojej książce Andrzej Witko. Oto niebywale ważna monografia, stawiająca sobie za cel odzwierciedlenie ducha Sewilli, miasta, w którym grzech i cnota ścierały się nieuchronnie, skłaniając Kościół do nadzwyczajnych wysiłków, by zaszczepić w społeczeństwie istotne postawy moralne, które miały znaleźć swoje odbicie w sposobie myślenia i formie egzystencji.

Prof. Enrique Valdivieso,
Universidad de Sevilla

Ks. Andrzej Witko jest znanym badaczem malarstwa hiszpańskiego XVII wieku, właściwie jedynym w Polsce, docenionym przez światowych znawców. Pojawienie się wiec syntetycznego opracowania malarstwa sewilskiego jego autorstwa powinno być wydarzeniem nie tylko w kręgach naukowych, lecz w ogóle na polskim rynku księgarskim. Książka wypełni częściowo wielka lukę wzakresie prezentacji tak atrakcyjnego, astosunkowo mało unas znanego barokowego malarstwa hiszpańskiego. Jej tytuł sugeruje, ze mamy do czynienia zklasyczna monografia jednego artystycznego ośrodka, zomówieniem twórczości poszczególnych mistrzów. Autor zaprezentował jednak inne ujecie problemu,od strony ikonograficznej, ujecie na wskroś oryginalne, ważne wodniesieniu do potrydenckiej sztuki żarliwej religijnie Hiszpanii. Trzeba zauważyć, ze nie każdy, nawet znakomity znawca malarstwa, może zmierzyć się z tak poważnym materiałem ikonograficznym, jeśli nie ma szerokiej wiedzy teologicznej. Ks. Witko jest teologiem i historykiem sztuki, co w pełni predestynuje go do podjęcia się takiego zadania.

Prof. Kazimierz Kuczman,
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Historia malarstwa w Sewilli siedemnastego wieku jest rezultatem badan wielu pokoleń uczonych i krytyków. W obliczu góry literatury, czytelnik może zakwestionować potrzebę jeszcze jednego przeglądu sztuki tego okresu. Odpowiedz znaleźć można w nowatorskim podejściu, jakie oferuje ta książka autorstwa Andrzeja Witko. Oczywiście dobrze wiadomo, ze większość obrazów wytworzonych w Sewilli w Złotym Wieku przedstawia tematy religijne. A jednak, co dziwne, nikt przedtem nie podszedł do problemu pod katem tematyki, a nie monograficznego ujęcia. Rezultaty muszą być odkrywcze; Andrzej Witko, dobrze znany hispanista, publikował artykuły i książki o historii malarstwa hiszpańskiego, wzbogacając swe studia głęboka wiedza o praktykach religijnych epoki. W książce tej oferuje nam perspektywę porównawcza, okazje przyjrzenia się temu, jak malarze Sewilli obrazowali uniwersalne dogmaty i prawdy wiary. Jego idee na pewno zainteresują studiujących sztukę hiszpańską zarówno w Hiszpanii, jak i poza nią.

Prof. Jonathan Brown,
New York University

Ks. Andrzej Witko - historyk sztuki i teolog duchowości, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, kierownik katedry historii sztuki nowożytnej w Instytucie Historii Sztuki i Kultury UPJPII, członek Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Telmo w Hiszpanii, Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, członek czynny Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Rady Naukowej Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W swoich badaniach zajmuje sie głównie nowożytna sztuka hiszpańska, ikonografia chrześcijańska oraz kultem Miłosierdzia Bożego. Napisał szereg książek i artykułów, opublikowanych w Polsce, Niemczech, Austrii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Irlandii, Bułgarii i Słowacji. Najważniejsze książki: Ein Bild bewegt die Welt (1994); Gesù Nazareno Riscattato (1999); Multa diffcilia inceptu (1999); Trynitarze (1999); Gloria Tibi Trinitas et captivis libertas (2000); Sztuka w służbie Zakonu Trójcy Świętej w siedemnastym i osiemnastym stuleciu (2002); San Miguel de los Santos (2003); San Simón de Rojas (2003); Jesús Nazareno Rescatado (2004); Obraz Bozego Miłosierdzia (wyd. 2, 2004); e Vessel of the Divine Mercy (2004); e Order of the Holy Trinity and Captives (2009); Jezus Nazareński Wykupiony (2010). Wydał pierwsza w języku polskim antologie najważniejszych tekstów humanistycznych poświęconych analizie najsłynniejszego obrazu Diega Velázqueza pt. Tajemnica Las Meninas (2006) oraz tom Kultura artystyczna siedemnastowiecznej Sewilli… (2010).

Opracował pośmiertny wywiad-rzekę: Anna Jantar (wyd. 2, 2012). Jest autorem scenariuszy programów telewizyjnych, widowisk teatralnych i estradowych oraz redaktorem kilku wydawnictw muzycznych. Przygotowany przezeń czteropłytowy album Wielka Dama (2010) zyskał status Złotej Płyty. Napisał libretto do oratorium O, Sancta Caritas (2011), z muzyka Artura Żalskiego.