Opis miasta Szczecina

"Descriptio urbis Stetinensis, topographica, historica, cum icone" (Topograficzny i historyczny opis miasta Szczecina wraz z ryciną) Paula Friedeborna stanowi pochwałę miasta w kształcie organizacyjnym, jaki nadali mu rządzący nim od pokoleń patrycjusze, których przedstawicielem był i sam autor. Opis miasta zdradza bardzo dobrą znajomość teoretycznych reguł konstruowania tego typu wypowiedzi, których stosowania uczono w szkołach humanistycznych okresu renesansu i baroku. W dziele Friedeborna łatwo można dostrzec zgodność z zaleceniami sformułowanymi przez Kwintyliana, by miasto chwalić tak jak człowieka, to jest zaczynając od pochwały pochodzenia, poprzez wygląd, aż do cnót i dokonań jego mieszkańców. Tak skonstruowana laudacja miała trafić zarówno do rąk mieszkańców, jak i rozsławić miasto wśród cudzoziemców. To tłumaczy wybór języka: odrzucenie używanego przez autora w innych pracach języka niemieckiego na rzecz wciąż jeszcze uniwersalnej łaciny. Dzieło Friedeborna ukazuje obraz Szczecina z czasów jego świetności, kiedy stanowił stolicę księstwa pomorskiego, tuż przed bezpowrotnym rozpadem państwa, jaki nastąpił po śmierci ostatniego księcia z rządzącej Pomorzem przez blisko 500 lat dynastii Gryfitów.

Paul Friedeborn (1572-1637), szczecinianin, przedstawiciel bogatej i zasłużonej dla miasta rodziny kupieckiej. Absolwent Pedagogium Książęcego w Szczecinie, a następnie uniwersytetu w Helmstäd, gdzie zdobył wykształcenie prawnicze. Po odbyciu praktyki asesorskiej, w 1596 r. powrócił na stałe do rodzinnego miasta. W 1597 r. objął stanowisko sekretarza miejskiego. Od 1616 r. był rajcą miejskim, zaś zwieńczeniem jego kariery w służbie publicznej stała się godność burmistrza, którą uzyskał w 1630 r. i piastował do śmierci. W 1613 r. opublikował obszerny historyczny opis Szczecina stworzony w języku niemieckim (Historische Beschreibung der Stadt Alten Stettin in Pommern). Do tematyki tej powrócił w 1624 r., publikując topograficzno-historyczny opis miasta napisany po łacinie (Descriptio urbis Stetinensis, topographica, historica, cum icone).