Teatr Miejski w Lublinie (1944-1949). Źródła - nieznane fakty - repertuar - recepcja krytyczna

Monografia Teatr Miejski w Lublinie (1944-1949). Źródła - nieznane fakty - repertuar - recepcja krytyczna [...], jest pracą nowatorską i pionierska, a co szczególnie ważne wypełnia lukę w badaniach dotyczących sceny lubelskiej. [...] Elżbieta Stoch w oparciu o niepublikowane archiwalia pokazuje szczegóły dotyczące działalności Teatru Miejskiego w rzeczywistości wyznaczonej przez Manifest PKWN [...]. W narrację wpisane są też sylwetki i portrety artystów grających wówczas na scenie lubelskiej [...], autorka przytacza unikalne dane z odnalezionych teczek osobowych artystów. Dokumenty te poszerzają wiedzę z biografistyki teatralnej [...].

Elżbieta Stoch w swojej wnikliwej analizie repertuaru sięga do korzeni, pokazuje tradycję poszczególnych inscenizacji [...], oraz recepcję repertuaru współczesnego przez „nowego" widza. Autorka pisze arcyciekawie, prezentuje nieznane fakty, dokumenty z okresu dyrekcji A. Różyckiego, a potem M. Chmielarczyka. W oparciu o archiwalia dokumentuje proces, który doprowadził do upaństwowienia Teatru Miejskiego w roku 1949, za dyrekcji M. Chmielarczyka. Monografia opracowana jest wzorcowo, zgodnie z wymogami pracy badawczej [...]. Walorem omawianej pozycji są też liczne historyczne ilustracje [...], które stanowią egzemplifikację materiału rzeczowego.

Elżbieta Stoch [...] przedstawiła badane zagadnienia w sposób wnikliwy, oryginalny i twórczy, w oparciu o dogłębną analizę źródeł. [...]. Biorąc pod uwagę walory materiałowe i interpretacyjne rozprawy stwierdzam, że stanowi ona bardzo ważny i cenny wkład do historii teatru polskiego [...].

dr hab. Maria Barbara Styk, prof. KUL

Tom niniejszy uzupełnia dzieje sceny lubelskiej o lata 1944-1949. Co zaleca pilny druk tego opracowania? W pierwszym rzędzie bogaty materiał faktograficzny. Elżbieta Stoch wykorzystała źródła archiwalne do niedawna niedostępne. Dzięki tej pracowitej i żmudnej kwerendzie uzyskała obszerną bazę do analizy wszystkich aspektów pracy teatru. Jakie to zagadnienia? Przede wszystkim sytuacja polityczna kraju a w konsekwencji przemożny wpływ polityki kulturalnej partii komunistycznej na skład personelu teatralnego i na dobór repertuaru. Recepcja krytyczna poszczególnych inscenizacji tak w prasie lokalnej, jak też w stołecznym Departamencie Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Autorka zajmuje się ponadto kwestią lokalową oraz budżetem teatru. Interesuje ją publiczność zarówno miejscowa, jak też pozalubelska. Nie pomija współpracy uczonych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego z artystami teatru (Jan Parandowski, Juliusz Kleiner). W rezultacie otrzymaliśmy wszechstronny obraz działalności Teatru Miejskiego w przełomowych latach 1944-1949.