Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach okupacji 1939-1945. Seria: Monografie

Książka ks. dr. hab. Jana Pietrzykowskiego SDB (profesora UKSW, pracownika Instytutu Historycznego na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych) jest pierwszym całościowym ujęciem dziejów polskich salezjanów w latach okupacji. Autor ukazał w niej struktury i życie codzienne zgromadzenia zakonnego, proces przygotowywania do służby w Kościele kleryków i braci zakonnych, prowadzenie działalności wychowawczej i edukacyjnej wśród młodzieży, zaangażowanie w duszpasterstwo. Specyficzny dla tamtego okresu jest udział salezjanów w nauczaniu na tajnych kompletach i w innych formach pracy konspiracyjnej, a także w ratowaniu Żydów i pomocy dla najuboższych. Niektórzy zakonnicy byli kapelanami AK i wspierali powstańców warszawskich. Udokumentowano również prześladowania, jakich zgromadzenie doznało ze strony niemieckich i sowieckich okupantów, oraz męczeństwo salezjanów w obozach koncentracyjnych, łagrach i więzieniach. Na tle tych nieludzkich czasów autor przedstawił pomoc świadczoną polskim salezjanom przez współbraci innych narodowości - przede wszystkim Włochów, ale także Słoweńców, Węgrów, Austriaków i Niemców. Na kartach tej książki czytelnik znajdzie liczne przykłady szlachetności, męstwa, nawet świętości, a jednocześnie przypadki tchórzostwa i podłości.