Trójkąt bieszczadzki. Tysiąc dni i tysiąc nocy anarchii w powiecie leskim 1944-1947

Trójkąt bieszczadzki to historyczno-antropologiczna monografia stosunków polsko-ukraińskich w powiecie leskim w latach 1944-1947, zawierająca niepublikowane dotąd fotografie, dokumenty, archiwalia i relacje. Autor stosując nowatorską metodę badawczą, rozprawia się z mitami narosłymi wokół konfliktu w Bieszczadach. Bezkompromisowo demaskuje zbrodnie UPA i wojska polskiego na ludności cywilnej. Dociekliwość Autora, drobiazgowe przedstawienie poszczególnych, zdarzeń, składających się na konfrontację stron konfliktu (napady, pacyfikacje, mordy, potyczki) pozwala mu zejść poniżej wiedzy zrutynizowanej i obecnej w powszechnej świadomości, po to by dotrzeć do warstwy sterującej lub odpowiadającej za ich przyczynę i przebieg. Książka ta pokazuje spiralę przemocy, zbrodnie "panów wojny", strach i bezsilność ludności cywilnej, rozpad lokalnej, tworzonej przez setki lat sieci relacji międzyludzkich.

Od Wydawcy



Bohaterem tej mikrohistorii stała się [...] społeczność lokalna Bieszczadów uwikłana w wielką historię, niczym w pułapkę. Działania podejmowane przez ludzi do niej należących były chaotyczne, czasami wręcz konwulsyjne. Stąd nie zabrakło w książce odniesień do codzienności, do strachu, beznadziei, cierpienia, czy nienawiści, do odwagi, poświęcenia i miłości. Chcąc przetrwać, ludzie zmuszeni zostali do bezustannego podejmowania trudnych wyborów. Nawet jeśli oznaczać miały one brak działania, stawały się brzemienne w skutki, prowadząc niekiedy do unicestwienia.

fragment wstępu



Jarosław Syrnyk (1970 r.), historyk, doktor habilitowany (2010 r.), profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, pracownik naukowy IPN we Wrocławiu. Autor monografii historycznych (m.in. Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne 1956-1990, wyd. 2008; Nadzór specjalny. Analiza historyczno-antropologiczna działań organów bezpieczeństwa w kwestii tzw. nacjonalizmu ukraińskiego na Podkarpaciu w latach 1947-1989, wyd. 2015), kilkudziesięciu artykułów naukowych i popularnonaukowych, redaktor i współredaktor naukowy zbiorów studiów. Specjalizuje się w interdyscyplinarnych badaniach obejmujących problematykę narodowościową. Wiele prac poświęcił analizie działalności organów bezpieczeństwa Polski Ludowej oraz wpływu władzy na funkcjonowanie zbiorowości i jednostek. W ostatnim czasie coraz częściej podejmuje badania w zakresie antropologii historycznej oraz metodologii historii.

Jego rodzice pochodzą z powiatu leskiego, z Weremienia i Średniej Wsi. Stąd też, na początku maja 1947 r., zostali w ramach akcji "Wisła" wysiedleni na przeciwległy kraniec Polski, do dwóch różnych miejscowości leżących na skraju Pojezierza Drawskiego.