Zanurzeni w Trójcy. Krótkie studium o Trójcy Świętej

Książka ta nie mówi o Bogu: ona mówi w Bogu. Nie dyskutuje na temat misterium: wprowadza w to misterium. Z duchową mądrością, jaką mogą dać jedynie długie lata studiów i modlitwy, wiedzie do samego serca czcigodnego Tabernakulum, w którym żyjemy, poruszamy się i jesteśmy, prowadzi nas za rękę wśród przebłysków wziętych z Pisma Świętego, pism Ojców Kościoła i wielkich mistrzów wiary, myśli jednocześnie pokornych i śmiałych kierowanych ku głębi, echa doświadczeń przeżywanych i podzielanych w miłości.
Dlatego właśnie stronice te wychowują do myślenia w Bogu: jeśli ktoś myśli o Bogu, istnieje niebezpieczeństwo, że uczyni Go przedmiotem rozumu, mierzonym według zawsze zbyt ciasnych kryteriów wyznaczanych przez horyzonty tworzone przez to, co się dostrzega i do czego się dochodzi naszym rozumowaniem
FRAGMENT
Jak można by stworzyć widzialne wyobrażenie niewidzialnego Boga? Czyż sama Biblia tego nie zabrania (Wj 20,4-5)? Taki był główny zarzut obrazoburców wobec kultu obrazów w Kościele. Obrońcy świętych ikon odpowiadali następująco: w Jezusie Chrystusie niewidzialny Bóg stał się widzialny, odcisnął swoją podobiznę w ciele. Dlatego prawdziwy obraz Boga jaśnieje na obliczu Chrystusa. On sam to potwierdza: “Kto mnie widzi, widzi także i Ojca” (J 14,9). A więc widzieć Jezusa oczami duchowymi oznacza widzieć Go w kontekście Bożego życia Przenajświętszej Trójcy. Z tego powodu jednym z najbardziej starożytnych i sugestywnych wyobrażeń Trójcy jest ikona Chrztu Pańskiego. Św. Jan Chrzciciel rozpoznał w proroczej wizji w Jezusie z Nazaretu “Baranka Bożego” i w tym momencie niebiosa się otworzyły, by dał się słyszeć głos Ojca, a Duch Święty ukazał się jako gołębica.
Uznanie w Jezusie “członka Bożej Trójcy” stanowi więc fundamentalny element wiary chrześcijańskiej. Wyraża się to bardzo dobrze w typie przedstawienia nazywanym Tron chwały, który rozpowszechnił się szeroko począwszy od epoki romańskiej: pojawia się tu Bóg Ojciec siedzący na tronie podtrzymujący na łonie krzyż z Chrystusem, podczas gdy gołębica rozpościera swe skrzydła od ust Ojca do ust Syna. Barok nada potem tej scenie formę bardziej ludzką i dramatyczną: czasami eliminuje się krzyż, martwe ciało Syna spoczywa bezwładnie w ramionach Ojca, podczas gdy gołębica opuszcza miejsce pomiędzy dwiema postaciami i swobodnie szybuje nad nimi. Przedstawienie to wykonywane techniką rzeźbienia w drewnie w dolinach alpejskich otrzymuje nazwę Pieta Pana naszego. Zupełnie inny jest jego wariant rosyjski zwany Ojcostwem: Jezus nie jest tu przedstawiany jako ukrzyżowany Bóg-Człowiek, ale jako odwieczny Syn w łonie Ojca, równy Mu w Bóstwie, a Duch Święty w postaci gołębicy umieszczony jest pod Nim. Za pomocą tego obrazu ilustruje się wiarę w to, że całe dobro zstępuje od Ojca przez Syna w Duchu Świętym.
Rzadziej spotyka się wyobrażenia Trójcy, w których dodana jest postać Madonny. Przedstawienie takie pojawia się po raz pierwszy w mozaikach w absydzie kościoła Zaśnięcia NMP w Nicei, które nie dotrwały do naszych czasów. Dziewica trzyma w ramionach Syna, a ponad jej głową ukazuje się ręka Boga Ojca i gołębica. Teologiczne znaczenie obrazu jest jasne: Jezus, narodzony z Maryi, jest tą samą Osobą, która od wieków zrodzona z Ojca żyje i króluje z Duchem Świętym.