Sprawa obsadzenia metropolii wrocławskiej 1974-1976. Eskapady władz PRL

Przekazane do rąk Czytelnika opracowanie dotyczy sprawy obsadzenia stolicy arcybiskupiej we Wrocławiu, wakującej po śmierci kardynała Bolesława Kominka, tzn. od marca 1974 r. Wyjątkowa złośliwość władz PRL doprowadziła do tego, że archidiecezja wrocławska nie miała swojego ordynariusza przez prawie dwa lata. Zgodnie z przyjętym zwyczajem, episkopat danego kraju przedstawia Ojcu Świętemu listę trzech kandydatów i prosi go o powołanie nowego biskupa. W Polsce Ludowej, zgodnie z dekretem z dnia 31 grudnia 1956 r. o obsadzaniu stanowisk kościelnych, Episkopat Polski zobowiązany był powiadomić władze państwowe o swoich zamiarach zanim skierował swoją prośbę do papieża. Rząd miał aż trzy miesiące na zgłoszenie zastrzeżeń przeciwko przedstawionym kandydatom. Z tego prawa władze korzystały skrupulatnie. Aż ośmiu zaproponowanych przez Episkopat Polski kandydatów zostało odrzuconych. Natomiast rząd wystąpił ze swoimi propozycjami bezpośrednio do Stolicy Apostolskiej, pomimo iż był pouczony przez watykańskich dostojników, że nie ma uprawnień do takiego postępowania. Był to nie tylko akt złośliwości w odniesieniu do polskiej hierarchii kościelnej, ale i próba wymuszenia bezpośredniego udziału w mianowaniu biskupów polskich. Władze komunistyczne chciały w ten sposób stworzyć precedens wybierania "rządowych" biskupów instruowanych przez państwowych "wyznaniowców". Do takiej sytuacji nie mogli dopuścić ani prymas, ani Episkopat Polski. "Bitwa" o Wrocław trwała od kwietnia 1974 do grudnia 1975 r. Niniejsze opracowanie powstało głównie w oparciu o dotychczas niepublikowane źródła archiwalne z Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz archiwa kościelne.